Liczbę Polaków pochowanych w Paryżu i sąsiednich miejscowościach aglomeracji Towarzystwo Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji szacuje na ponad 2500. Sprawdź, gdzie znaleźć polonijne nekropolie oraz nagrobki zasłużonych osobistości!
Ta sama organizacja ocenia liczbę wciąż istniejących polskich grobów we francuskiej stolicy na ok. 800. Wszystko dlatego, że wiele osób chowano w zbiorowych mogiłach – albo je tam przenoszono, kiedy z różnych względów wcześniejsze koncesje nie zostały odpowiednio opłacone. Nie wszyscy Polacy pochowani w Paryżu spoczywają tu do dziś. Szczątki najwybitniejszych (w części lub w całości) przenoszono do kraju, ale nagrobki pozostały. Naturalnie tak wyraźna obecność polskich śladów w podparyskich i paryskich nekropoliach ma związek z zaborami, powstaniem listopadowym i Wielką Emigracją na początku lat 30. XIX wieku.
Cmentarz Père-Lachaise – miejsce spoczynku polskich arystokratów
To jedno z największych skupisk polonijnych grobów we Francji – można tu znaleźć ponad 470 nagrobków, z czego ok. 130 ma status historycznych. Niektóre źródła podają, że znajduje się tutaj nawet powyżej 680 tablic z polsko brzmiącymi nazwiskami. Więcej danych znajdziesz na https://zwiedzamyparyz.pl/zabytki-paryza/cmentarz-pere-lachaise – a co ze spoczywającymi tutaj Polakami? Najczęściej odwiedzanym miejscem na tym cmentarzu jest grób Fryderyka Chopina. Przychodzą tu nie tylko nasi rodacy, ale też miłośnicy sztuki, szczególnie z krajów azjatyckich.
W XIX wieku wśród francuskiej Polonii pochówek na cmentarzu Père-Lachaise stał się kwestią prestiżu, dowodem na znaczącą pozycję. A także bogactwo, dlatego spoczywają tutaj członkowie wielu polskich rodzin arystokratycznych. Na cmentarzu znajdują się groby m.in. generałów Jarosława Dąbrowskiego i Józefa Wysockiego, pisarki Klementyny Hoffmanowej. Wiele osób odwiedza miejsce spoczynku Marii Walewskiej, kochanki Napoleona i matki jego syna. Jej serce spoczywa na Père-Lachaise.
Polska elita artystyczna i intelektualna na cmentarzu w Montmorency
Nieopodal Paryża, w miejscowości Montmorency, znajduje się cmentarz z około 280 grobami Polaków. Wśród nich są groby Adama Mickiewicza i Cypriana Kamila Norwida, czyli dwóch wielkich polskich poetów, choć ich prochy przeniesiono później na Wawel. Na cmentarzu spoczywają także pisarz Julian Ursyn Niemcewicz, generał Karol Kniaziewicz, a także malarze Olga Boznańska i Tadeusz Makowski.
Głosy przeszłości na cmentarzu Montmartre
W sercu artystycznego Paryża, na cmentarzu Montmartre, znajduje się ponad 120 polskich grobów, w tym prawie 50 grobów historycznych. Na Alei Polaków, pośród grobów zbiorowych Towarzystwa Demokratycznego Polskiego, znajdują się także groby członków rządu narodowego z czasów powstania listopadowego. Możesz tam również odwiedzić wciąż istniejący grobowiec Juliusza Słowackiego, mimo że jego prochy spoczywają dziś w Krakowie.
Polacy pochowani w Paryżu na cmentarzu Montparnasse
To miejsce, gdzie spoczywają niektóre z najważniejszych postaci polskiej historii. Znajduje się tam około 30 polskich grobów, w których pochowani są między innymi:
- Ludwik Mierosławski – polityk, generał, historyk wojskowości;
- Leonard Rettel – powstaniec listopadowy, pisarz, tłumacz, pierwszy hispanista z Polski;
- Anna Pustowójtówna – jedna z uczestniczek powstania styczniowego.
A to tylko niektóre nazwiska, które możesz tam odkryć. Pamiętaj jednak, że wiele nagrobków może być mocno zaniedbanych. We Francji zwyczaje w zakresie odwiedzania zmarłych są inne, a polskie groby często utrzymywane są w czynie społecznym.
Cmentarz w Passy – groby wielkich artystów i znanych rodzin
Jednym z miejsc, które warto odwiedzić w poszukiwaniu polskich śladów podczas wizyty w Paryżu, jest cmentarz w Passy. Znajduje się tu pusty nagrobek Antoine’a Cierplikowskiego, słynnego fryzjera, którego grobowiec zdobi replika niezwykłej rzeźby Fatum Xawerego Dunikowskiego. Odkryjesz tu także inne groby z polskimi nazwiskami, między innymi rodzin Poniatowskich i Tyszkiewiczów, a także Stefana Czarneckiego.
Cmentarz Bagneux – miejsce spoczynku polskich malarzy
Na cmentarzu Bagneux znajdują się nagrobki polskich malarzy Neli Muter, Sary Lipska i Władysława Ślewińskiego. To miejsce, które przypomina o znaczącym wkładzie polskich artystów w kulturę światową.
Mała Polska w Batignolles
Batignolles to miejsce, gdzie kiedyś osiedliło się wielu Polaków, tworząc tak zwane Małą Polskę. Na miejscowym cmentarzu znajdują się groby polskich rodzin, które przyciągają swoją tajemniczością i niezwykłymi historiami.
Odwiedzając te i wiele innych nekropolii możesz nie tylko lepiej poznać historię Polaków pochowanych w Paryżu. Wizyta na cmentarzach oraz odpowiednia refleksja pomogą ci także zrozumieć, jak bogata i różnorodna jest nasza kultura i historia.
Zobacz także:
- Ile osób zginęło w Auschwitz? Historia, o której nie wolno nam zapomnieć
- Jak długo bije serce po śmierci mózgu?
- Co się dzieje ze świadomością po śmierci? Badania naukowe momentu śmierci
